Stadion Olimpijski

Szczegóły

Kategoria: Wrocław wczoraj i dziś

Utworzono: sobota, 27, kwiecień 2013 09:39

Arleta

Stadion Olimpijski i otaczający go kompleks zaprojektował Richard Konwiarz w latach 1924 - 1925. Już 4 lata później cały obiekt był gotowy. W czerwcu 1930 r. odbyły się tam III Igrzyska Niemieckie, które dla niemieckiej drużyny narodowej stanowiły przygotowanie do udziału w olimpiadzie w Los Angeles (1932 r.).

Stadion nazywany Śląskim (Schlesienkampfbahn) przeznaczono do gry w piłkę nożną, na zawody lekkoatletyczne i gimnastyczne. Posiadał boisko do piłki nożnej o wymiarach 70 x 110 m, 3 bieżnie (na 500 i na 130 m oraz do biegu przez płotki), miejsce do skoków w dal, wzwyż i o tyczce. Widownia posiadała 50 tys. miejsc i wznosiła się na 15 tarasach wału ziemnego z promenadą, z której prowadziło na stadion 16 wejść. Po zachodniej stronie głównego stadionu znajdował się mniejszy - Wagnerkampfbahn. Przeznaczono go do gry w piłkę nożną i na zawody lekkoatletyczne, posiadał bieżnię o długości 400 m, miejsce do skoków wzwyż, w dal i o tyczce. Przylegały do niego także korty tenisowe, plac hokejowy i budynek szatni. Ten ostatni budynek mógł pomieścić garderobę dla 1000 osób (osobną dla kobiet i mężczyzn), prysznice, pomieszczenia do masażu i gimnastyki, pokój konferencyjny dla prasy czy gabinety lekarskie. Ponadto miały z niego korzystać stowarzyszenia sportowe i młodzież ze szkół. Od pergoli otaczającej plac honorowy przy głównym stadionie odchodziły dwie aleje: Maratońska w stronę Sępolna oraz główna w kierunku Zalesia. Ta druga aleja zamknięta była budynkami administracji i restauracji, które jednak rozebrano w latach 30.

Kompleks rozbudowywano przed kolejnymi imprezami (XII Niemiecki Festiwal Pieśni i Niemiecki Festyn Gimnastyki i Sportu), m.in. dobudowując halę gimnastyczną czy budując nową bramę, umożliwiającą wejście kolumnie marszowej o 24-osobowych szeregach. Po południowej stronie powstało prostokątne pole otoczone przez wały i trybuny - Friesenweise (Łąka Friesena). W centrum znajdowała się trybuna honorowa z 20-metrową wieżą sygnałową (Befehlsturm), zwaną także wieżą wodza. Trybunę tę ozdobiono wykutą z żelaza postacią orła ze swastyką. Wewnątrz znalazły się poczta, miejsce dla dziennikarzy, pokój przyjęć i łazienka. Najwyższe miejsca trybuny przeznaczono dla dziennikarzy i reżysera światła. W 1929 r. dobudowano basen o wymiarach 50 x 25 m. W wyniku zmian w architekturze głównego stadionu, posiada on 22 wejścia. Wał ziemny okalający „płytę” otoczono dodatkowo ceglaną budowlą, a nad widownią rozpięto dach o szerokości 8 m. Elewację wzbogacono o maszty flagowe, których podstawę stanowiły metalowe tonda z wieńcami z dębowych liści i swastykami w środku. Po wojnie oczywiście swastyki usunięto. Naprzeciwko trybuny honorowej dobudowano z kolei wieżę o wysokości 40 m zakończoną zniczem olimpijskim. Na ¼ wysokości wieży znajdował się orzeł ze swastyką, a poniżej napisy: Ehre, Freiheit, Vaterland (Honor, Wolność, Ojczyzna). Na parterze usytuowano pomieszczenia biurowe, do ćwiczeń, bary i toalety. Trybuny oświetlały 44 reflektory rozmieszczone na 8 masztach. Nad kanałem powodziowym Odry wybudowano trybuny toru regatowego, a obok mniejszego stadionu powstały tereny strzelnicze. Miejsca przeznaczone do uprawiania różnych dyscyplin sportowych oddzielano nasypami ziemnymi lub żywopłotami. Ponadto z racji planowanych uroczystości Park Sportowy Zacisze (wcześniejsza nazwa stadionu) przemianowano na Hermann Göring Sportfeld.

W czasie rozbudowy w centrum pergoli (wówczas określanej mianem dziedzińca honorowego) usytuowanej po południowej stronie stadionu, ustawiono brązową statuę Zwycięzcy Victora Eichlera, powstałą w 2. poł. lat 30. XX w. Z kolei główną aleję prowadzącą od bramy wejściowej na teren kompleksu aż do wspomnianej pergoli zdobiła rzeźba Para sportowców autorstwa Johannesa Kiunka.

Halę gimnastyczną przeznaczono do zawodów gimnastycznych, gry w koszykówkę i tenisa, a także uroczystości narodowo-socjalistyczne. Wewnątrz znajdowało się kasyno, którego ściany ozdobiono scenami z tańców. Na portyku wejściowym zaś zamieszczono znamienne hasło: Das Vaterland umfasst das Höchste alles irdischen Strebens (Ojczyźnie najwyższe doczesne ambicje).

Ostatnia przebudowa stadionu przed wspomnianymi imprezami z lat 1937 i 1938 wiązała się także z przeprowadzeniem zmian w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej w okolicy. Wzdłuż ul. Różyckiego przeprowadzono linię tramwajową i połączono ją z linią biegnącą wzdłuż ul. Mickiewicza. W tym czasie właśnie naprzeciwko głównej bramy wybudowano pętlę wraz z przejściami podziemnymi. Samą bramę połączono zresztą z budynkami, w których mieściły się m.in. poczta, wartownia, bank i bar mleczny.

Jeśli przyjrzeć się budynkom kompleksu, można dostrzec, że nie spełniały one tylko funkcji sportowych. Konwiarz napisał kiedyś co prawda, że w pierwszej kolejności stadion służyć ma ćwiczeniom i zawodom osób zrzeszonych w klubach sportowych Narodowo-Socjalistycznego Związku Rzeszy ds. Wychowania Fizycznego. Jednak dodawał także, że spełnienie tego założenia będzie możliwe zwłaszcza, gdy korzystać z niego będą organizacje narodowo-socjalistyczne, jak SS, SA, NSKK (Narodowo-Socjalistyczny Korpus Automobilistów). W zasadzie jednak nie powinno to szczególnie dziwić, ponieważ sport w III Rzeszy służył wychowaniu młodzieży w duchu narodowo-socjalistycznym i podporządkowaniu wobec wodza.

Zdjęcia przedstawiające rzeźbę Zwycięzcy, tond z wieńcami i wieży na trybunie honorowej pochodzą z książki Wrocławska architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III Rzeszy, Janusza L. Dobesza".